Ongeveer de helft van de moeders maakt dit mee: haar kind eet geen groente. Soms ligt de oorzaak bij de moeder, soms bij het kind, maar nog veel vaker is er geen duidelijke reden te vinden waarom het kind geen groente lust. Vaak eindigt dit in lange discussies, huil- en driftbuien en grote frustratie aan tafel. En dat heeft invloed op alle gezinsleden. Eet uw kind geen groente? Wij zochten uit wat de meest voorkomende oorzaken zijn en hoe je kunt zorgen dat het kind toch weer wat groente gaat eten.
Nadruk op eten
We leven in een cultuur waarin we grote waarde hechten aan eten. Met zijn allen aan tafel eten, iedereen eet hetzelfde en iedereen eet netjes zijn bord leeg zijn gewone regels. We leven volgens de schijf van vijf en dat betekent automatisch dat er groente op de borden terecht komt. Wat vervolgens opgegeten moet worden, want dat is gezond. En dat is niet alleen omdat ouders zelf vinden dat hun kinderen gezond moeten eten, maar het wordt ook benadrukt door reclames, gezondheids- en voedingsinstanties, het consultatiebureau, op school en ga zo maar door.
‘Het zal wel vies zijn’
Wanneer een kind geen snoep hoeft vinden we dat geen probleem. We zeggen niet: eet eerst je snoepje op, dan krijg je daarna iets wat je wel lekker vindt. Bij groente doen we dat wel. Het gevolg is dat het kind automatisch gaat geloven ‘dat het wel vies zal zijn’. Zeker omdat kinderen ook vaak complimenten krijgen wanneer ze de groente wél opeten. Kinderlogica dicteert dat als je zoveel complimenten krijgt over het eten van iets, het wel een hele prestatie moet zijn om het naar binnen te werken. De reactie wanneer kinderen wat ouder worden: dat hoef ik niet!
Wat als kinderen zelf mogen bepalen?
In Engeland is onlangs een studie gepubliceerd waarbij kinderen zelf mochten bepalen wat ze aten. Elke dag kregen ze een groot buffet waaruit ze zelf mochten kiezen wat ze aten. Wat bleek? Een verrassende meerderheid van de kinderen koos na een poosje voor een wisselend menu waar ook groenten in zaten. En aan het eind van de periode, toen werd gemeten hoe het zat met de vitamine- en mineraalbalans, bleek dat elk kind een gezonde balans had. Zelfs de kinderen die alleen aardappels, alleen groenten of juist alleen vlees kozen. De studie is te klein om echt representatief te zijn, maar laat wel zien dat kinderen in principe zelf kunnen zorgen dat ze gezond eten.
Kinderen die geen groente lusten
Meestal gaat het in de eerste twee jaar nog goed: je dreumes rommelt lekker met zijn eten en er komt nog wel wat groente naar binnen. En dan begint de nee-fase en lust je kind geen groente meer. Wat doe je? De meeste ouders proberen hun kind zo ver te krijgen dat hij of zij in elk geval wat groentes eet. Het gevolg is dat het kind de hakken in het zand zet en zo wordt het probleem steeds groter. Bij kleine kinderen kan de oplossing eenvoudig zijn: doe met groente precies hetzelfde als met al het andere eten. Laat je kind zelf kiezen of hij het opeet, maar blijf het wel consequent aanbieden. Accepteer het als je kind de groente weigert, zonder er wat van te zeggen.
Haal de druk eraf
Kinderen die het gevoel krijgen dat ze onder druk worden gezet, zetten vaak de hakken in het zand. Het is dan ook beter om wat rustiger hiermee om te gaan. Niet alleen voor je kind, maar ook voor jezelf. Je kind wordt niet ziek als hij of zij een aantal maanden geen groenten eet. Wel als hij, doordat jij er teveel nadruk op legt, uiteindelijk jarenlang geen groenten meer eet. Accepteer dat hij groentes niet lekker vindt en probeer ze niet op te dringen. Wil je geen groentes? Nog wel een hapje aardappel? Of een stukje vlees? Als je de druk van de ketel haalt en er zelf wat relaxter over bent, zal je kind veel sneller uit zichzelf wat hapjes gaan proeven. Vooral groentes als wortels, doperwten, broccoli en bloemkool zijn eigenlijk best lekker als je kind zelf de vrijheid krijgt om ze in eigen tempo te ontdekken.
Beloftes en dreigementen
Gebruik in elk geval nooit ‘hefbomen’ of ‘dreigementen’ om je kind over te halen groente te eten. De zin “eet je groente op, dan krijg je daarna een lekker toetje” impliceert al dat groenten vies zijn en een toetje lekker is. Dit zal dus je probleem alleen maar verder versterken. Ook dreigementen (als je je groente niet opeet krijg je geen toetje) werken verkeerd. Het is het beste om deze helemaal los te laten. Maak je kind duidelijk dat hij meedoet aan de hele maaltijd, inclusief toetje. Ook als hij ervoor kiest om bijvoorbeeld de groente niet op te eten. Het is natuurlijk niet de bedoeling dat je hem dan extra veel pap geeft. Hou je aan de normale hoeveelheden.
Kinderen hongeren zichzelf niet uit!
Veel ouders worden bang dat hun kind te weinig eet. Wanneer je kind geen aardappels lust en geen groente eet, kun je dat inderdaad gaan denken. Toch is het belangrijk om te weten dat een kind zichzelf nooit zal uithongeren. Het is dan ook goed om gewoon consequent te blijven. Bied geen alternatieven aan naast de maaltijd, bijvoorbeeld een boterham. Dit zal zorgen dat je kind er gewoon van uit gaat dat hij iets anders krijgt als hij iets niet lekker vindt. Het gevolg is dat hij verwend gedrag gaat vertonen. Bied je kind precies hetzelfde als wat jij eet: de maaltijd en het toetje. Wanneer je kind een deel van het eten niet opeet, zal hij misschien honger krijgen. Maar een kind hongert zichzelf nooit uit. Als hij nu weinig eet, zal hij morgen vanzelf wat meer eten. Probeer je hier geen zorgen om te maken en probeer het niet te compenseren met extra tussendoortjes of extra pap, want dat zal je kind niet motiveren om meer te gaan eten van de maaltijden.
Oudere kinderen die geen groente lusten
Wanneer je kind al wat groter is en hij of zij lust geen groente, wordt het lastiger. Kleintjes zullen, als de druk eraf is, wel groente gaan eten. Maar hoe zit dat met wat grotere kinderen? Een goede methode is om je kinderen zelf hun eten te laten opscheppen. Hanteer de regel dat je kind zijn bord leeg moet eten en dat hij van alles iets moet eten. Maar laat hem er verder vrij in. Als dat betekent dat hij maar een spruitje of twee worteltjes opschept, accepteer dat dan. Na verloop van tijd zal hij vanzelf wat meer groenten gaan eten. Vooral als hij merkt dat jij je er niet druk om maakt.
Gerechten waarbij kinderen wél groenten eten
Er zijn bepaalde gerechten waarbij kinderen die geen groenten lusten ze wel opeten. Maak je je zorgen of je kind wel genoeg groenten eet, dan kun je deze regelmatig op tafel zetten. Dit zijn goede gerechten:
- Soep met groenten erin. Vaak worden deze groenten wel geaccepteerd als ze goed klein gesneden zijn. Erwtensoep bestaat bijna geheel uit een groente.
- Macaroni/spaghetti. Als je even kijkt op de verpakking, zie je dat er vaak groentepakketten van zo’n 300-450 gram in gaan. Ongemerkt krijgt je kind heel wat groente binnen met dit soort gerechten.
- Nasi / bami. Ook nasi en bami worden door veel kinderen erg lekker gevonden. Terwijl je er toch heel wat groenten in kwijt kunt!
Zoek naar gerechten waarin veel groente zit, maar die je kind wel lekker vindt. Probeer niet om groentes te ontwijken, want het is belangrijk dat je kind ook losse groentes leert waarderen. Je kunt echter wel zorgen dat je kind zo genoeg groentes binnenkrijgt.
Mijn kind eet geen warm eten
Wat als je kind gewoon helemáál geen warm eten lust? Bekijk dan eerst wat de verschillen zijn tussen de maaltijden. Misschien is je kind gewoon altijd moe als jullie ’s avonds warm eten en kost het daarom meer moeite om te eten. Of misschien is de gezinssamenstelling anders tijdens het warm eten (papa is thuis bijvoorbeeld). Is het drukker en is je kind afgeleid tijdens het eten? Het kan natuurlijk ook zo zijn dat je kind gewoon een hekel heeft aan warm eten. In dat geval kun je eens proberen of je kind het eten wel lust als het koud is, bijvoorbeeld als je gekookte bloemkool in de koelkast laat afkoelen. Werkt ook dat niet? Dan heeft het niet zo heel veel zin om je kind te dwingen warm te eten. Probeer dan wat koude groenten te combineren. Zo kun je schijfjes tomaat op de boterham doen, of wat salade ernaast.
Mijn kind eet geen groente, wel fruit
Het kan voorkomen dat je kind moeite heeft met groente, maar niet met fruit. Ook dit kan te maken hebben met het feit dat je groente vaak ziet als heel belangrijk, waardoor je er meer druk op legt. Fruit wordt meestal gezien als lekker tussendoortje en dat maakt het makkelijker te eten. Onthoud dat veel vitamines en mineralen die je in groente tegenkomt, ook in fruit aanwezig zijn. Met name fruit dat je met schil eet (druiven, appels) bevatten deze. Maak je niet te druk over de groentes als je kind wel goed fruit eet. Probeer bovenstaande tips om je kind te laten wennen aan groente, maar blijf vooral relax. Je kind krijgt echt genoeg goede voedingsstoffen binnen!
We verwachten van kinderen dat ze alles eten. En ja, als jouw kinderen moeilijk doen en je ziet de kinderen van iemand anders braaf hun bordje leeg eten is dat best moeilijk. Toch is het vooral belangrijk dat je bij jezelf begint. Als jij, bewust of onbewust, veel nadruk legt op eten zal dat meestal een averechts effect hebben. Pas als je zelf wat minder strak focust en de teugels los kunt laten, zal je kind ontspannen gaan eten. En dan kan het best zijn dat hij na een tijdje gewoon weer met de pot mee eet, zonder discussies.
