DELEN

Het is best schrikken wanneer je je kind plotseling hoort schreeuwen in bed. Veel ouders zullen op zo’n moment denken aan een nachtmerrie, maar er kan ook iets anders gaande zijn. Je kind kan ook last hebben van nachtangst in plaats van een nachtmerrie. Een kind met nachtangst wordt opeens overstuur wakker, huilt, schreeuwt, beweegt druk en kan zelfs om zich heen slaan of schoppen. Het kind lijkt wakker, maar kan moeilijk getroost of gerustgesteld worden. Vaak lijkt het kind zelfs niet door te hebben dat er een ouder bij hem of haar is om te troosten. Wat is nachtangst precies? Wat zijn de oorzaken van nachtangsten? Moet je je zorgen maken? Hoe zorg je ervoor dat je kind terug rustig wordt? En wat is het verschil tussen nachtangst en nachtmerrie? Je leest er alles over in dit artikel!

nachtangst

Nachtangst kind: wat is dat?

Nachtangst is een slaapprobleem dat vooral voorkomt bij kinderen tussen de twee en zes jaar (soms ook ouder). Het komt vaker voor bij jongens dan bij meisjes. De medische term hiervoor is ‘pavor nocturnus’. ‘Nocturnus’ betekent nacht en ‘pavor’ betekent angst. Deze term wordt ook wel aangeduid met de Engelse term ‘night terror’. Het kan op verschillende leeftijden voorkomen: nachtangst dreumes, nachtangst peuter, nachtangst kind 2 jaar, nachtangst kind 3 jaar en nachtangst kind 5 jaar.

Als je kind nachtangsten heeft, gaat hij of zij eerst gewoon slapen. De angst komt vooral voor als je kind net slaapt, tot ongeveer drie uur na het inslapen. Vaak komt het rond hetzelfde tijdstip terug. Peuters hebben vaak last van nachtangsten, meestal één of meerdere keren per week. Oudere kinderen hebben er minder last van, meestal één of meerdere keren per maand.

Nachtangst peuter: hoe ziet het eruit?

Als je kind last heeft van nachtangst, krijgt hij in zijn slaap een aanval waarbij hij opeens gaat schreeuwen en angstig is. Het lijkt alsof je peuter wakker is, maar dat is niet zo. De ogen zijn wijd open ofwel helemaal dicht. Soms kan je kind zelfs (onverstaanbaar) gaan praten. Tijdens zo’n aanval kan je peuter erg overstuur zijn en hard huilen. Vaak klopt het hartje snel, gaat de ademhaling sneller en zweet je peuter. Het kan zelfs gebeuren dat je kleintje agressief gedrag vertoont, en gaat schoppen en slaan. Meestal duurt een aanval een paar minuten en niet langer dan een halfuur.

Kind nachtangst: wat is het verschil met een nachtmerrie?

Meestal treedt nachtangst op tijdens de diepe slaap, dus in de eerste helft van de nacht. Een nachtmerrie treedt op in de REM-slaap (droomslaap), dus in de tweede helft van de nacht. Nog een verschil tussen nachtangst en nachtmerrie: als een kind wakker wordt uit een nachtmerrie weet het vaak nog dat het een enge droom heeft gehad. Ook weet het hier vaak de volgende ochtend nog iets van. Bij nachtangst herinneren kinderen zich niets.

Meestal geraken kinderen moeilijk in slaap na een nachtmerrie omdat ze zich nog angstig voelen. Als een kind last heeft van een nachtmerrie, kan je hem meestal wel wakker maken en troosten. Bij nachtangst kan je je kind beter niet wakker maken, na de aanval slaapt het meteen rustig verder.

nachtangst kind

Wat zijn de oorzaken van nachtangsten?

Waardoor nachtangsten precies ontstaan is niet bekend. Waarschijnlijk is een deel van de hersenen in slaaptoestand en is een ander deel van de hersenen niet in slaaptoestand. Het deel van de hersenen dat wakker is, is het deel van de hersenen waar het bewegen wordt geregeld en waar geluiden en woorden worden gemaakt. Dit zorgt ervoor dat kinderen tijdens zo’n aanval kunnen huilen, schreeuwen en drukke bewegingen kunnen maken. Het deel van de hersenen waarmee kinderen horen, voelen en informatie in het geheugen opslaan, is wél in slaap. Dit is dan ook de reden waarom kinderen tijdens een aanval niet reageren als ouders hen proberen troosten of geruststellen. Kinderen hebben ook geen herinnering aan de nachtangsten.

Waarschijnlijk speelt ook de rijping van de hersenen mee bij het ontstaan van nachtangsten. De hersenen van jonge kinderen moeten nog leren om een goed slaappatroon te ontwikkelen. Hierdoor kunnen makkelijk “verkeerde” reacties in de hersenen ontstaan waarbij een deel van de hersenen in slaaptoestand is en een ander deel van de hersenen in waaktoestand. Als kinderen ouder worden, rijpen de hersenen en zijn ze beter in staat om een goed slaappatroon te ontwikkelen. Nachtangsten verdwijnen dus vaak ook als kinderen ouder worden.

Andere uitlokkende factoren zijn spanningen, slaapgebrek, vermoeidheid, koorts en medicijnen die inwerken op de hersenen. Deze factoren kunnen ervoor zorgen dat de nachtangsten makkelijker ontstaan. Ook als je kind nieuwe dingen aan het leren is, bijvoorbeeld nieuwe woordjes, kan dit leiden tot nachtangsten. Gaat je kind voor het eerst naar school? Ook dat is een spannende stap die de nodige spanning met zich kan meebrengen. Vaak gaan deze nachtangsten na een tijdje weer over. Nachtangst hoog sensitief kind? Ook dat is mogelijk. Een hooggevoelig kind neemt meer prikkels op en kan hierdoor last hebben van moeilijk (in)slapen, dromen én nachtangsten.

Nachtangst behandeling

Dan de vraag waarop vele ouders zitten te wachten: hoe wordt nachtangst behandeld? Helaas is er geen behandeling die nachtangsten kan genezen. Hoewel het er voor de ouders vaak heel eng uitziet, heeft het kind er geen last van en slaapt het na de aanval weer rustig verder.

Het beste is om je kind niet wakker te maken. Dit gaat vaak tegen het gevoel van ouders in, die het heel eng vinden en hun kind graag willen troosten. Maar juist door de poging om het kind wakker te maken en te troosten, duurt de aanval nog langer. Het beste is om het kind gerust te laten en te wachten tot de aanval voorbij is, hoe moeilijk dat ook is. Wanneer je het als ouder fijn vindt om bij je kind te blijven zitten, dan kan dat, maar wel in alle rust en stilte. Alleen zo zal de nachtangst verdwijnen en zal je kind rustig verder slapen.

Heeft je kind regelmatig last van nachtangsten? Dan kan het soms helpen om hem of haar een kwartier voordat de aanval begint, wakker te maken. Haal je kind even uit bed, laat het plassen en leg het daarna terug in bed. Bij sommige kinderen helpt dit om nachtangsten te voorkomen. Soms is het al voldoende om het kind even aan te raken zodat het bijna maar niet volledig wakker wordt. Is je kind een slechte slaper die moeilijk terug in slaap valt? Dan kan je het beter niet wakker maken en de aanval gewoon laten voorbijgaan.

In ieder geval doe je er goed aan om vaste slaaptijden en een vast slaapritueel in te lassen. Kinderen met nachtangsten hebben vaak nood aan een vast patroon van bedtijden. Zorg voor voldoende nachtrust en zorg dat je kind niet makkelijk kan wakker worden door geluiden of door anderen in het eerste deel van de nacht. Let er ook op dat de kinderkamer veilig is en je kind zich geen pijn kan doen tijdens een aanval.

nachtangst peuter

Moet je je zorgen maken? Nee. Kinderen hebben geen last van nachtangsten en het gaat vanzelf weer over. Het is vooral voor de ouders eng om te zien. Het belangrijkste is om de omgeving te vertellen wat er ’s nachts kan gebeuren zodat zij niet schrikken en het kind gewoon met rust laten. Dan gaan de symptomen van nachtangst snel verdwijnen. Gaat je kind bijvoorbeeld logeren bij de grootouders? Licht hen dan zeker in over dit slaapprobleem zodat ze zich geen ernstige zorgen maken.

LAAT EEN REACTIE ACHTER

Please enter your comment!
Please enter your name here