Bij arbeiders en bedienden wordt er van het loon bedrijfsvoorheffing ingehouden. Dat is dan een voorafbetaling op de personenbelasting. Als zelfstandige is dat natuurlijk niet werkbaar en betaal je in principe je belastingen wanneer de cijfers bekend zijn. Voor de cashflow van de Belgische schatkist is dat niet interessant en daarom doet de overheid het nodige om zelfstandigen aan te moedigen om vrijwillig voorafbetalingen voor de personenbelasting te doen. Om de ideale voorafbetaling voor de personenbelasting te berekenen, dien je met onderstaande zaken rekening te houden. In de voorbeelden vertrekken we van de tarieven van aanslagjaar 2020 (inkomstenjaar 2019).
Belastingvermeerdering voorkomen
Een eerste reden waarom je als zelfstandige maar beter een voorafbetaling op de personenbelasting doet, is door de belastingvermeerdering. Omdat jij geen voorafbetaling op de personenbelasting doet, loopt de schatkist interesten mis en die worden je dan aangerekend. Blijkbaar hebben ze daar andere spaarboekjes want ze rekenen er op een gemiste interest van 2,25%. Bovendien vindt de wetgever het maar logisch dat een normale zelfstandige in principe meer dan nodig betaalt, gewoon om zeker te zijn. Daarom berekenen ze die 2,25% rente niet op de verschuldigde belasting, maar op 106% van de verschuldigde belasting.
Voor eenmanszaken wordt wel maar 90% van de vermeerdering in aanmerking genomen. Bovendien is de vermeerdering niet verschuldigd wanneer het bedrag van de vermeerdering kleiner dan of gelijk is aan 80 euro of lager is dan 0,5% van de verschuldigde belasting.
Voorbeeld |
Een zelfstandige (eenmanszaak) heeft geen voorafbetalingen voor de personenbelasting gedaan en moet normaal gezien 6.000 euro belastingen betalen. Er is een belastingvermeerdering van toepassing van 2,25% van 106% van 6.000 euro of 159 euro. Omdat het een eenmanszaak is, stelt de fiscus zich gul op en volstaat 143,10 euro (90%). Dit is hoger dan 80 euro en hoger dan 0,5% van 6.000 euro (= 30 euro) dus de belastingvermeerdering blijft verschuldigd. |
Wil je een belastingvermeerdering voorkomen? Dan moet je gedurende het inkomstenjaar 106% van de verschuldigde personenbelasting storten. Dat wil zeggen dat je een inschatting moet maken van de inkomsten en uitgaven gedurende dat jaar en alvast de verschuldigde belasting moet berekenen. Gedurende de loop van het boekjaar moet je wellicht bijsturen.
Elk kwartaal 1/4de storten
In principe is het de bedoeling dat je de voorafbetaling van de personenbelasting elk kwartaal stort. Dat wil zeggen dat je het verschuldigde bedrag door vier deelt en vervolgens elk kwartaal een vierde naar de Belgische Schatkist stort.
Voorbeeld |
Als bovenstaande zelfstandige een belastingvermeerdering wil voorkomen, dan moet hij in totaal 6.360 euro voorafbetalingen doen. Dat wil zeggen dat hij elk kwartaal 1.590 euro moet storten. |
Tussentijds bijstellen
Voor een zelfstandige is het echter niet eenvoudig om vooraf te weten wat zijn inkomsten zullen zijn. Daarom is de initiële berekening niet altijd even accuraat en zal hij in het derde kwartaal bijvoorbeeld merken dat hij eigenlijk meer had moeten storten. Het staat hem vrij om dat te doen.
Een doortrapte zelfstandige zou zo op het idee kunnen komen om in het vierde kwartaal 106% van de verschuldigde belasting te betalen. “Maar ik dacht dat ik dit jaar geen winst ging maken”, zou hij dan kunnen opwerpen. Het is toegestaan om pas in het laatste kwartaal de voorafbetaling op de personenbelasting te betalen, maar deze praktijk wordt afgeremd door de bijzondere berekeningsmethode.
De fiscus past immers automatisch de belastingvermeerdering van 106% toe en gaat vervolgens een belastingvermindering toepassen in functie van de ontvangen voorafbetaling op de personenbelasting.
Belastingvermindering | |
Voorafbetaling kwartaal 1 | 3% |
Voorafbetaling kwartaal 2 | 2,5% |
Voorafbetaling kwartaal 3 | 2% |
Voorafbetaling kwartaal 4 | 1,5% |
Gemiddelde | 2,25% |
Merk op dat een zelfstandige hiervan gebruik kan maken door in het eerste kwartaal een optimale enige voorafbetaling op de personenbelasting te doen, wanneer de belastingvermindering het grootst is. Hierdoor is het in de praktijk helemaal niet nodig om elk kwartaal een vierde aan de Belgische Schatkist te geven. Het is dan ook de ideale voorafbetaling.
Hoe bereken ik nu de ideale voorafbetaling?
De ideale voorafbetaling op de personenbelasting moet net voldoende zijn om de belastingvermeerdering in die mate te compenseren dat het verschil met de belastingvermindering gelijk is aan 80 euro of aan 0,5% van de verschuldigde belasting. Op dat moment wordt de verschuldigde belasting niet geïnd.
Hoe vroeger er wordt betaald, hoe beter (door de aflopende percentages bij de belastingvermindering). Bij lage verschuldigde belastingen kan het verschil soms hoog oplopen (door de relatief grote impact van die 80 euro).
Voorbeeldberekening |
We vertrekken hierbij van een geschatte belasting van 10.000 euro (eenmanszaak, 106%), met een enige optimale voorafbetaling in het eerste kwartaal. Hier is de absolute ondergrens van 80 euro van toepassing (want € 80 ≥ 0,5% van 10.000 euro of 50 euro). We maken de berekening: (Belastingvermeerdering – belastingvermindering) x 90% = € 80,00 [(10.000 x 2,25%) – (VA1 x 3%)] x 90 % = € 80,00 (10.000 x 2,25%) – (VA1 x 3%) = 80/90% (10.000 x 2,25%) – (80/90%) = VA1 x 3% VA1 = [(10.000 x 2,25%) – (80/90%)] / 3% VA1 = € 4.537,04 Om geen belastingvermeerdering te riskeren, volstaat het om € 4.537,04 euro te storten in kwartaal 1. Het verschil moet uiteraard later alsnog betaald worden bij het ontvangen van het aanslagbiljet. |
Lening voor voorafbetalingen
Het is logisch dat niet elke zelfstandige zomaar meteen een ideale voorafbetaling in het eerste kwartaal kan doen. Daarom hebben banken hiervoor een speciaal krediet uitgevonden. De bank doet dan meteen de optimale voorafbetaling in het eerste kwartaal en de zelfstandige kan nadien maandelijks terugbetalen. Dat biedt de zelfstandige extra ademruimte, de betaalde rente is voor hem fiscaal aftrekbaar (in tegenstelling tot de rente die de fiscus hanteert) en de verschuldigde rente is bovendien voordeliger dan de belastingvermeerdering die hij anders riskeert.