België moet het land zijn van de bijberoepers. De afgelopen vijf jaar is het aantal zelfstandigen in bijberoep dan ook met 12% gestegen. Vaak ook effectief met de bedoeling om een centje bij te verdienen, want slechts 5% maakt uiteindelijk de overstap naar een statuut als zelfstandige in hoofdberoep. Werken als zelfstandige in bijberoep heeft dan ook een aantal voordelen te bieden. Zo kent een zelfstandige in hoofdberoep een minimale sociale bijdrage per kwartaal, terwijl zo’n minimumbijdrage de zelfstandige in bijberoep niet nodeloos belast. Hoe hoog de sociale bijdrage voor de zelfstandige in bijberoep dan wel is? Dat is afhankelijk van een aantal factoren.
Lees ook: Dit moet je weten over de zelfstandige in bijberoep
Berekening sociale bijdragen in bijberoep
De te betalen sociale bijdragen in bijberoep verlopen vrijwel identiek met zij die in hoofdberoep werken. Het grootste verschil is echter dat er geen sprake is van een minimum sociale bijdrage in bijberoep, maar wel van een voorlopige minimale sociale bijdrage in bijberoep.
Lees ook: Berekening van sociale bijdragen in hoofdberoep
Geen minimumbijdrage zelfstandige bijberoep
In tegenstelling tot de zelfstandige in hoofdberoep zullen minimale bijdragen de zelfstandige in bijberoep niet treffen. Kenmerkend is wel dat er in principe minimale voorlopige sociale bijdragen in bijberoep zijn. Zo beperkt men zich voor de berekening van de minimum voorlopige sociale bijdrage in bijberoep tot een inkomen van € 1.531,99 per jaar. Hierdoor bedragen de minimale voorlopige sociale lasten in bijberoep € 78,51 per kwartaal. Hier komen de beheerkosten van jouw sociaal verzekeringsfonds wel nog bovenop. Deze voorlopige sociale bijdragen in bijberoep betaal je dus ook wanneer jouw inkomsten heel beperkt zijn, maar krijg je bij de berekening van de definitieve sociale bijdragen in bijberoep terug.
Indien jouw inkomsten echter lager liggen dan het bedrag van € 1.531,99 en je dit voldoende aannemelijk kan maken, kan je wel een aanvraag indienen om geen voorlopige sociale bijdragen in bijberoep te betalen. Zo hoef je de sociale bijdragen in bijberoep niet voor te schieten om ze later terug te krijgen. Zo’n vrijstelling voor sociale bijdragen in bijberoep wordt enkel op aanvraag verstrekt en wordt niet automatisch toegekend.
Sociale lasten als zelfstandige in bijberoep
Wanneer jouw inkomsten hoger liggen dan de minimumgrens van € 1.531,99 wordt er een detailberekening gemaakt. Hierbij betaal je als zelfstandige in bijberoep de sociale bijdragen als zelfstandige in hoofdberoep, terwijl je niet automatisch van dezelfde rechten geniet. In de praktijk resulteert dat in volgende degressieve percentages (excl. beheerkosten sociaal verzekeringsfonds):
Jaarinkomen | Sociale bijdrage in bijberoep |
< € 59.795,61 | 20,5% of 5,125% per kwartaal |
€ 59.795,61 tot en met € 88.119,80 | 14,16% of 3,54% per kwartaal |
> € 88.119,80 | 0% |
Ook in dit geval betaal je eerst voorlopige sociale bijdragen in bijberoep en
ontvang je later de definitieve afrekening met daarop de te ontvangen of bij te
storten sociale bijdragen in bijberoep.
Sociale zekerheid zelfstandige in bijberoep en proratisering inkomen
Kenmerkend aan de berekening van de sociale bijdragen in bijberoep is dat de inkomsten worden geproratiseerd. Als starter moet je daar goed mee opletten, want indien je nog geen volledig jaar actief bent rekent men jouw inkomen om naar een jaarinkomen. Hierdoor moet je meer sociale bijdragen in bijberoep betalen.
Lees ook: Zo start je een eigen zaak in België
Stel bijvoorbeeld dat je pas in kwartaal vier aan de slag gaat en in dat kwartaal een winst van € 5.000 boekt. Dan betaal je niet € 256,25 (5,125%) per kwartaal. Maar men proratiseert dit naar een jaarwinst door het met 4 te vermenigvuldigen. De geproratiseerde jaarwinst bedraagt dan € 20.000,-. Hierop is een sociale bijdrage in bijberoep verschuldigd van 20,5% oftewel € 4.100,-. In het vierde kwartaal ben je dan ook een vierde van dat bedrag verschuldigd, oftewel € 1.025,-. Ook indien je pas in het derde kwartaal (winst vermenigvuldigen met 2 of 4/2de) of tweede kwartaal (winst vermenigvuldigen met factor 1,33… of 4/3de) start zal men de te betalen sociale bijdragen in bijberoep zo berekenen.
Verhoging van de sociale bijdragen in bijberoep
In de praktijk liggen de te betalen sociale bijdragen in bijberoep vaak iets hoger dan hierboven weergegeven. Daar bestaan dan ook verschillende redenen voor. Zo brengen de sociale verzekeringsfondsen beheerkosten in rekening, maar worden de sociale bijdragen in bijberoep soms ook wettelijk verhoogd. Dat is bijvoorbeeld het geval bij een laattijdige betaling.
Zelfstandige bijberoep sociale bijdragen en beheerkosten
In België mag je zelf een sociaal verzekeringsfonds kiezen. Ook kan je vrijwillig overstappen naar een ander sociaal verzekeringsfonds, hoewel er een aantal beperkingen van toepassing zijn. Dat kan soms interessant zijn, want elk sociaal verzekeringsfonds hanteert eigen tarieven. We spreken hier van beheerkosten. Deze beheerkosten worden uitgedrukt als een percentage dat wordt toegepast op de verschuldigde sociale bijdragen in bijberoep. Bij Xerius gaat het bijvoorbeeld om 3,05% terwijl Partena Professional dan weer een beheerkost van 4,25% aanrekent.
Verhoging sociale bijdragen bijberoep
In sommige gevallen wordt de verhoging van de sociale bijdragen in bijberoep ook ambtshalve toegepast. Bij een laattijdige betaling van de sociale bijdragen in bijberoep rekent men bijvoorbeeld een verhoging aan van 3% per kwartaal, maar ook een jaarlijkse verhoging van 7%. Die jaarlijkse verhoging wordt per 1 januari toegepast op alle openstaande vorderingen. Vooral indien je in het laatste kwartaal laattijdig jouw sociale bijdragen in bijberoep betaalde, kan jou dat dan ook veel kosten. Dan word je per slot van rekening meteen twee keer gestraft.
Niet alleen daarom betaal je jouw sociale bijdragen in bijberoep maar beter tijdig, want laattijdige betalingen worden aan het ziekenfonds doorgegeven. En terwijl je waarschijnlijk al met financiële problemen te kampen hebt, verlies je dan ook een aantal sociale rechten. Denk maar aan de terugbetaling van dokterskosten of het verlies van het recht op een arbeidsongeschiktheidsuitkering.
Lees ook: Deze steunmaatregelen kan je bekomen
Deze verhogingen worden bovendien niet alleen toegepast indien je jouw sociale bijdragen in bijberoep niet tijdig stort. Zo kan je bijvoorbeeld gevraagd hebben om de voorlopige sociale bijdrage in bijberoep te verlagen. Indien je jouw inkomsten dan te laag hebt ingeschat, word je daar net zoals een wanbetaler voor gesanctioneerd. In de praktijk komt dit veel voor bij starters die niet weten dat de inkomsten worden geproratiseerd. Zo zou de persoon uit ons voorbeeld kunnen aangeven een verwacht jaarinkomen te hebben van € 5.000,- terwijl hij € 20.000,- had moeten aangeven. Omdat de definitieve berekening pas jaren later volgt, loopt de factuur intussen snel op…