Werken en borstvoeding is geen ideale combinatie. Zo blijkt onder andere uit cijfers van Kind & Gezin. Bijna acht op de tien vrouwen starten met borstvoeding. Eenmaal ze terug aan de slag moeten daalt dat cijfer al snel naar 12,4%. Vrouwen hebben nochtans recht op borstvoedingspauzes of mogen afkolven op het werk, maar nog geen 2% van de werkende mama’s neemt ze op.
Recht op borstvoeding en afkolven op het werk: wetgeving
Borstvoeding onder werktijd wordt, net zoals kolven onder werktijd, geregeld door cao nr. 80. Deze collectieve arbeidsovereenkomst is algemeen verbindend verklaard, wat wil zeggen dat alle werkgevers de cao moeten respecteren en dat het voor hen net zo bindend is als een wet. Deze cao regelt de borstvoedingspauzes waarop de arbeidsovereenkomst wordt geschorst om borstvoeding tijdens het werk of kolven op het werk toe te staan.
Hoelang deze borstvoedingspauzes mogen duren, is afhankelijk van de arbeidsduur van de dag:
- Werkdagen van minder dan 4 uur: geen recht op borstvoedingspauzes op het werk
- Werkdagen van 4 uur tot 7,5 uur: recht op één pauze van dertig minuten voor borstvoeding op werk
- Werkdagen van 7,5 uur of meer: recht op twee pauzes van dertig minuten voor borstvoeding of kolven op werk, eventueel aaneensluitend op te nemen als één pauze van zestig minuten
De rechten op kolven op werk of borstvoeding onder werktijd lopen tot en met de negende maand na de geboorte van het kindje, maar bij prematuurtjes of bij uitzonderlijke medische omstandigheden wordt het tot en met de elfde maand na de geboorte van het kindje verlengd.
Werken en borstvoeding: wat moeten werkgever en werknemer regelen?
De werkneemster is verplicht om de werkgever twee maanden op voorhand op de hoogte te brengen (aangetekende brief) dat zij borstvoedingspauzes op het werk wil. Bovendien moet de werkneemster elke maand het bewijs leveren dat zij nog steeds borstvoeding geeft.
De werkgever moet zorgen voor een goed verluchte ruimte en een goed verwarmde ruimte met de nodige privacy waar de werkneemster veilig borstvoeding op het werk kan geven of kan kolven onder werktijd.
Verder moeten de werkgever en de werkneemster zelf een overeenkomst vinden over wanneer de pauzes op te nemen zijn. In ieder geval moet het gaan om een pauze ofwel om borstvoeding onder werktijd: de borstvoedingspauzes moeten tijdens de prestatieduur van de werkdag plaatsvinden en niet voor- of nadien.
Als werkgever is het ten slotte interessant om te weten dat er bij borstvoedingspauzes en afkolven op het werk sprake is van ontslagbescherming. Dat wil zeggen dat je de werkneemster niet mag ontslaan, tenzij wanneer het gaat om redenen die vreemd zijn aan de borstvoedingspauzes. Als werkgever moet jij hiervan het bewijs regelen, wat in een veel grotere bewijslast resulteert. Als je onvoldoende bewezen hebt dat het ontslag niets te maken heeft met de rechten van kolven op werk of borstvoeding op werk, dan moet je een forfaitaire schadevergoeding van zes maanden loon betalen.
Financiële rechten kolven en werk en borstvoeding tijdens werk
In de private sector gaat het om onbetaalde pauzes. Als werkgever hoef je tijdens de borstvoeding onder werktijd geen loon te betalen. Vanuit de sociale zekerheid kent het ziekenfonds wel een vergoeding toe van 82% van het onbegrensde brutoloon. Voor sommige sectoren gelden er wel andere regelingen. Voor bijvoorbeeld personeel van de federale overheid gelden borstvoedingspauzes gewoon als dienstactiviteit en worden ze doorbetaald.
Borstvoedingspauzes zijn niet te verwarren met het profylactisch verlof
Naast de borstvoedingspauzes op het werk heeft de werkneemster ook de mogelijkheid om profylactisch verlof op te nemen. Het profylactisch verlof is een extra vorm van verlof dat na de moederschapsrust wordt opgenomen, met het oog op het geven van borstvoeding. Het profylactisch verlof is niet wettelijk geregeld en is ook niet terug te vinden in een algemeen verbindend verklaarde cao, maar een sectorale cao kan er wel in voorzien. Daarnaast kan het profylactisch verlof eveneens worden ingevoerd op grond van een overeenkomst tussen de werkgever en de werkneemster. Desondanks wordt er tijdens het profylactisch verlof wel in een moederschapsuitkering van het ziekenfonds voorzien, maar andere afspraken zoals de doorbetaling van het loon zijn eveneens mogelijk.
