Bij de splitsing van een onderneming gaat een bedrijf verder in twee of meer andere ondernemingen die elk hun eigen koers kunnen bepalen. Er kunnen verschillende redenen zijn waarom men wil overgaan tot de splitsing van een onderneming en er kan daarbij een onderscheid worden gemaakt tussen een zogeheten partiële splitsing van een onderneming en een zuivere splitsing van de onderneming. Hieronder ontdek je er alles over.
Redenen voor splitsing onderneming
Er kunnen talloze redenen zijn waarom een splitsing van de onderneming zich opdringt. Vaak komt het omdat er verschillen zijn. Bijvoorbeeld verschillen tussen de eigenaars. Of verschillen tussen de activiteiten.
Er zijn bijvoorbeeld verschillende eigenaars die elk een eigen mening hebben en een eigen richting willen uitgaan. Als ze het maar niet eens raken, kan dat ervoor zorgen dat de onderneming niet verder kan evolueren en dat houdt gevaren in. De concurrentie staat namelijk niet stil. Dan kan een splitsing de onderneming redden. Bij de splitsing van een onderneming gaat elk zijn eigen weg op.
Voor een bekend voorbeeld van een splitsing van een onderneming door twistende eigenaars, verwijzen we naar de Duitse supermarktketen ALDI (Albrecht Diskont). Deze keten werd opgericht door de broers Karl en Theo Albrecht. In 1961 volgde de splitsing van de onderneming ALDI, omdat de broers het maar niet eens raakten over de verkoop van tabaksartikelen in de winkels. De Duitse splitsingslijn loopt min of meer gelijk met de rivier de Ruhr. Ten noorden daarvan is Aldi Nord actief en ten zuiden daarvan is Aldi Süd actief. Verder bepaalde men per land wie er actief mag zijn. In onder meer België, Frankrijk, Nederland, Spanje en Denemarken is Aldi Nord actief, terwijl in Zwitserland, Italië en Ierland Aldi Süd de plak zwaait. In de Verenigde Staten zijn zowel Aldi Nord als Aldi Süd actief.
Een andere reden om over te gaan tot een juridische afsplitsing is dat er verschillen zijn in de activiteiten. Bedrijven evolueren voortdurend en na verloop van tijd kunnen bepaalde activiteiten uit elkaar groeien. Na verloop van tijd kan dat ervoor zorgen dat het onmogelijk is geworden om tot een overkoepelende en gemeenschappelijke strategie te komen. Deze activiteiten kunnen zelfs met elkaar conflicteren. Het bedrijf is dan nog moeilijk te managen. Een goede oplossing is om een deel van de activiteiten te verkopen, maar ook een juridische afsplitsing is een mogelijke oplossing.
Er zijn uiteraard nog talloze andere redenen waarom een splitsing de onderneming treft. Een erflater kan bijvoorbeeld beslissen om zijn erfgenamen een duidelijk afgebakend stuk te geven. Ook dan kan een splitsing van de onderneming zich opdringen.
Soorten splitsing onderneming
In feite zijn er twee manieren waarop een splitsing van de onderneming kan worden georganiseerd. In de eerste plaats kan er sprake zijn van een gewone of een zuivere splitsing. Bij een gewone of een zuivere splitsing zal men alles wat in de oude vennootschap zat, onderverdelen in twee of meer vennootschappen die reeds bestaan of die speciaal hiervoor worden opgericht. Nadat alles is overgeheveld, wordt de oude vennootschap opgeheven. Enkel de nieuwe vennootschappen blijven over.
Tegenover de zuivere splitsing staat de partiële juridische afsplitsing. Hierbij blijft de oude vennootschap bestaan, maar worden delen van de oude vennootschap overgeheveld naar een of meerdere nieuwe of bestaande vennootschappen. Het resultaat is hetzelfde, maar de oude vennootschap blijft bestaan. In beide gevallen kunnen de bedrijven perfect hun weg uitgaan, onafhankelijk van elkaar.
Er wordt geen onderscheid gemaakt op basis van de vennootschapsvorm. Je kan bijvoorbeeld een bv splitsen in twee bv’s, een bv splitsen in een bv en een nv, een nv splitsen in twee nv’s en dergelijke meer.
Gevolgen van de splitsing van een onderneming
In beide gevallen kunnen de ondernemingen elk hun eigen weg opgaan. Ze kunnen hun eigen koers bepalen en ze kunnen dat onafhankelijk van elkaar doen. Het is uiteraard ook mogelijk om vrijwillig samen te blijven werken. Dat is bijvoorbeeld ook wat Aldi Nord en Aldi Süd doen. Tegenover leveranciers treden ze altijd als een geheel aan, omdat ze zo betere prijsafspraken kunnen afdwingen.
Fiscaal gezien wordt de splitsing van een onderneming in principe niet afgestraft. Het is belastingneutraal, maar dan wel op voorwaarde dat de splitsing van de onderneming louter om zakelijke overwegingen gebeurt. Daarbij geldt onder meer dat de juridische afsplitsing in aandelen wordt vergoed, dat de verkrijgende vennootschap ook een Belgische vennootschap is enzovoort. Als de juridische afsplitsing omwille van frauduleuze redenen of omwille van belastingontwijking wordt uitgevoerd, geldt de fiscale neutraliteit uiteraard niet.
De juridische afsplitsing van de onderneming heeft hoe dan ook verregaande gevolgen voor de lopende contracten, de openstaande vorderingen en de onbetaalde schulden. Contracten zullen moeten worden beëindigd, overgedragen of overgenomen. Hetzelfde geldt met openstaande vorderingen of schulden. Soms zal men eerst alle schulden voldoen, maar andere oplossingen zijn ook mogelijk.
Voor arbeidsovereenkomsten gelden er dan weer bijzondere regels. Ook bij een zuivere splitsing, waarbij de vennootschap en de officiële werkgever dus verdwijnen, wordt er niet zomaar een einde gemaakt aan de arbeidsovereenkomsten. Hierover bestaan wettelijke regels die dwingen om de werknemers over te nemen. Soortgelijke regels bestaan niet alleen bij een juridische splitsing, maar ook bij de overdracht, bij de juridische fusie van een bv of een andere vennootschapsvorm en bij de opslorping van de onderneming.
